Coaching a mentoring, psychoterapia i szkolenie

Niejasność tego, czym jest coaching oraz rosnąca popularność tego słowa, powoduje, że sięga się po nie w nieodpowiednich kontekstach. Różnice między nim, a innymi formami wsparcia dla większości osób nie są jasne. W tym artykule je poznasz.  

Coaching nie jest mentoringiem, psychoterapią, szkoleniem. (fot. Jason Goodman on Unsplash)

Coaching a mentoring

Słowo mentor zostało zaczerpnięte z mitologii greckiej. To imię starszego i mądrego mieszkańca Itaki, któremu Odyseusz powierzył opiekę nad synem i żoną, gdy wybierał się na wojnę trojańską. Oznacza nauczyciela, mistrza. Dzisiaj mentoring ma podobne znaczenie. To relacja między osobą posiadającą autorytet a uczniem, czerpiącym wiedzę z jej doświadczenia. 

Jednak decydentem w sprawie korzystania z tej formy wsparcia jest mentorowany, ponieważ nie można jej narzucić. Jeśli on nie darzy kogoś swoim szacunkiem, to oznacza, że nie ma do czynienia z prawdziwym mentorem, ale jedynie narzuconym mu „autorytetem”. 

Mentor zazwyczaj znajduje się wyżej w hierarchii społecznej i/ lub zawodowej od swojego ucznia. Udziela rad i wskazówek, a także podpowiada rozwiązania, czego nie robi coach. Może korzystać z wszelkich dostępnych mu narzędzi, jeśli uzna je za skuteczne. Jest nadrzędny w komunikacji. Inaczej wygląda relacja coachingowa, w której panuje zasada równości, partnerstwa. 

Coaching a psychoterapia 

„Po co chodzić do terapeuty, skoro można iść do coacha?” – takie pytanie zadał mi mój znajomy, utrzymujący przekonanie, że ten drugi powie, jakie decyzje podjąć w przeciwieństwie do tego pierwszego. W rzeczywistości żadna z tych osób nie powie, co mamy zrobić. Każdy z nich odpowiada za proces, który prowadzi i zadaje pytania, a to my na nie odpowiadamy i bierzemy na swoje barki odpowiedzialność za podejmowane decyzje, a przynajmniej tak być powinno. Te, zadawane przez coacha w większości dotyczą przyszłości, zarządzania sobą lub biznesem, a te, zadawane przez psychoterapeutę mają służyć analizie przeszłości, po to, aby pomóc naszemu zdrowiu. 

Często odnoszę wrażenie, że korzystanie z psychoterapii jest nadal tematem tabu. Jest czymś od czego się ucieka, gdy brakuje nam odwagi do zajrzenia w przeszłość i zmierzenia się z tym, co boli. Profesjonalny coach nie podejmuje się realizacji procesu w sytuacji, gdy zauważa niepokojące zachowania u klienta, lecz proponuje mu skorzystanie w pierwszej kolejności z pomocy psychologicznej. 

Coaching a szkolenie  

Gdy wybieramy się na szkolenie, zazwyczaj sprawdzamy, kim jest trener. Liczą się dla nas jego kwalifikacje i doświadczenie związane z przekazywaniem wiedzy innym. Bierzemy pod uwagę z góry ustalony plan zajęć oraz to, czy zostanie przeprowadzony egzamin, mający na celu sprawdzenie poziomu kompetencji.

Sesje coachingowe nie mają ustalonego planu. To klient wybiera temat rozmowy i wypełnia większość spotkania swoimi wypowiedziami. Nie jest on oceniany. Nie ma do czynienia z ekspertem w swojej dziedzinie. Nie udziela się mu rad. Klient ma znaleźć odpowiedź będąc w procesie coachingu. 

Zanim zdecydujemy się korzystać z dowolnej formy wsparcia, warto zastanowić się, czego potrzebujemy. Jeśli jest tym uporanie się z przeszłością, ponieważ negatywnie wpływa na nasze „tu i teraz”, udajmy się do terapeuty. W przypadku chęci zdobycia informacji na podstawie doświadczeń innych, wybierzmy mentoring lub szkolenie. Gdy chcemy pracować nad wyznaczaniem i osiąganiem naszych celów, to skontaktujmy się z coachem.