Dlaczego zmiany powodują opór?

Między chęcią a wdrożeniem zmiany jest przepaść. Mówienie o tym, że zamierzamy wcielić ją w życie, nie oznacza, że to zrobimy, nawet jeśli warto. Z jakich powodów im się przeciwstawiamy i jak sobie z tym poradzić?

Kiedy pojawia się opór?

Obawa przed utratą pozycji społecznej, niedostrzeganie potrzeb, niewystarczające informacje, niechęć do uczenia się, strach przed porażką, brak wiary we własne możliwości to niektóre powody oporu przed zmianami. Wzrasta, gdy są one narzucane, a jeśli do tego tempo ich wdrażania jest za szybkie, emocje sięgną zenitu.

Zanim zapinanie samochodowych pasów bezpieczeństwa stało się obowiązkowe, pojawiły się liczne głosy sprzeciwu. Uważano, że odbierają ludziom wolność. Nie wystarczały wykonywane testy wskazujące na ratowanie zdrowia i życia ich użytkowników, jednak z biegiem czasu społeczeństwo przyzwyczaiło się do ich obecności i przestało je negować. Ten przykład wskazuje na fakt, że małe poczucie wpływu oznacza większe przeciwstawianie się.

Czy jesteśmy leniwi?

Część osób tkwi w sytuacji, która unieszczęśliwia i łudzi się, że coś się zmieni jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Najlepiej, aby sytuacja uległa poprawie, gdy nie będzie niczego wymagała, czyli niech się zadzieje, ale bez własnego udziału. Trudno zrezygnować z wygody, jednocześnie dobrze zostawić powody do narzekania, gdy nawet toksyczny układ może przynosić korzyści.

Coś musimy utracić

Czasami dojrzewamy do zmian. Wtedy godzimy się ze stratami do poniesienia. Paradoks polega na tym, że gdy nie chcemy zubożeć i tak coś tracimy. Za każdym razem ponosimy koszt naszego wyboru na rzecz tego, co znane lub nieznane.

Amerykańska lekarka szkockiego pochodzenia, Elisabeth Kübler-Ross opracowała etapy przechodzenia przez stratę, do których należą:

Zaprzeczanie – nieprzyjmowanie do wiadomości faktów, które już znamy;
Gniew – dzielenie ludzi na dobrych i złych, poszukiwanie winowajcy;
Targowanie się – negocjacje, oznaczające częściową akceptację straty;
Depresja – stan bezsilności i pogodzenie się z utratą czegoś na zawsze;
Akceptacja – zmiana dokonała się, zaczyna się eksperymentowanie i zauważanie jej dobrych stron.

W zależności od indywidualnych cech i sytuacji czas trwania w poszczególnych etapach będzie odmienny. Dotarcie do ostatniego z nich daje poczucie stabilizacji, możliwość wyciągnięcia konstruktywnych wniosków oraz patrzenie w przyszłość z nadzieją.

Filozofia Kaizen

Dzięki małym krokom można zrealizować nawet najśmielsze cele. Ich stosowanie chroni przed szybkim zniechęcaniem się, pomaga ruszyć z miejsca, gdy wizja celu wydaje się zbyt odległa. Wykonując pozornie niewielkie działania, zbliża się do swojego sukcesu, stawiając krok za krokiem. Z czasem okazuje się, że ich ilość doprowadziła do przejścia przez zmianę w lekki sposób.

Opór stanowi typową reakcję na zmianę. Zazwyczaj, gdy to od nas zależy jej wdrożenie, możemy skorzystać z Kaizen. W sytuacjach podbramkowych, kiedy nie ma czasu na to, aby się jej przeciwstawiać, warto skoczyć w kierunku zmiany.